Narzędzie działania redukujące ryzyko

100 DZIAŁAŃ REDUKUJĄCYCH RYZYKO

Filter
Clear All
Fields of action
Płyta podłogowa i ściany zewnętrzne nowych budynków mogą być budowane jako zbiornik zamknięty za pomocą betonu o wysokiej wodoodporności. Ponieważ uszczelnienie zewnątrzne (np. przy pomocy bitumu) nie jest wtedy konieczne, takie konstrukcje nazywane są „białymi wannami”. Działanie to jest relatywnie drogie.
Istotne otwory zewnętrzne budynków moghą być zabezpieczane są przed dostaniem się wody poprzez zamontowanie wodoszczelnych okien, barier (bram) wodoszczelnych (zamieszczanych w przygotowanych prowadnicach) lub zainstalowanych na stałe grodzi klapowych.
Wyspecjalizowani konsultanci ds. ryzyka powodziowego (inżynierowie lub architekci) wnoszą swoją wiedzę techniczną i doświadczenie. Oceniają oni fizyczną podatność w zakresie potencjalnych szkód powodziowych i określają skutki zrealizowanych już działań w celu zmniejszenia ryzyka. W niektórych krajach związkowych do dyspozycji pozostają znormalizowane procedury, według których działają eksperci wystawiając właścicielom domów certyfikaty stanu ochrony przeciwpowodziowej i wydają zalecenia w sprawie statusu ryzyka w zakresie dodatkowych działań ochronnych. Tego rodzaju opinie (ekspertyzy/certyfikaty) mogą być wymagane do celów ubezpieczeniowych.
Ogrody deszczowe to niewielkie ogrody obsadzone odpowiednia roślinnością, służące do gromadzenia i infiltracji wody opadowej. Zazwyczaj stosuje się je na poziomie nieruchomości i blisko budynków, na przykład w celu magazynowania i infiltracji deszczu z odwodnienia dachu. W ogrodach wykorzystywanych jest szereg komponentów, które są zazwyczaj stosowane w kształtowaniu ogrodu. Pod warstwą roślinności znajduje się podłoże filtracyjne, które umożliwia absoptację infiltrującej wody.
Działanie to polega na utrzymaniu dobrego stanu zdrowotnego lasów poprzez stosowanie odpowiednich metod gopodarowania (np. swprowadzanie wielogatunkowości i doprowadzanie do stabilnych, warstwowych lasów tj. o drzewach w różnym wieku, cięcia odsłaniające). Celem jest zwiększenie infiltracji wody do gleby, spowolnienie spływu powierzchniowego i ogólne zmniejszenie zagrożenia erozją gleby poprzez poprawę stanu zdrowotnego lasów. Gospodarka leśna winna się skoncentrować na przywróceniu naturalnego stanu lasów (zgodnego z potencjałem siedlisk) w celu zwiększenia ich odporności, a tym samym poprawienia ich zdolności do zatrzymywania wody opadowej, a także na zmniejszeniu ryzyka wezbrań gwałtownych w zlewniach leśnych. Gospodarka leśna powinna brać pod uwagę gdyż wpływa na zmiany rozkładu opadów i spływu powierzchniowego co jest szczególnie ważne przy wzroście częśtości opadów nawalnych.
Działania związane z informowaniem o ryzyku w procesie edukacji mogą w przyszłości pomóc w podnoszeniu świadomości i zdobyciu wiedzy na temat zagrożeń. Młodsze pokolenia są szczególnie ważne dla przyszłego sposobu postępowania z zagadnieniem ryzyka deszczy nawalnych. Ponadto już dziś młodzież jest narażona na niebezpieczeństwo związane z intensywnymi opadami deszczu. Edukacja na temat np. nowoczesnych metod zarządzania wodami opadowymi podnosi świadomośc młodych ludzi i pomagajw wewdrażaniu zrównoważonych praktyk.

Organizacyjne działania zapobiegawcze oraz działania natychmiastowe wykonywane są bezpośrednio po zdarzeniu w celu zapewnienia funkcjonalności budowli służących ochronie przed powodzią (np. usuwanie gruzu i szlamu).

Metoda ta służy retencji wody opadowej, która zbiera się podczas infiltracji. Wszędzie tam, gdzie stosowane są systemy roślinne do wspierania retencji wody, niezależnie od tego, czy chodzi o trawę, drzewa, krzewy, rośliny na zielone dachy, czy obsadzone roślinami mury (zielone ściany), wzrost tych roślin może być wsperany przez geokompozyty absorbujące wodę (GSW).

Hydrotechniczne liniowe budowle ochronne pomagają w orprowadzaniu wody w przypadku opadów nawalnych na obszary, na których nie powoduje ona wiekszych szkód. Do budowli tych należą: ścianki i mury przeciwpowodziowe, mobilne systemy ochrony przeciwpowodziowej, systemy odprowadzania wody (rozbudowa, usuwanie przeszkód), systemu usuwania wody opadowej i przepusty, awaryjne drogi wodne, kanały powodziowe, odwodnienia dróg w przypadku obiektów nowo budowanych i remontowanych. Cechą wspólną w odniesieniu do tych budowli jest to, że dla zapewnienia ich zdolności działania wymagają one konserwacji oraz szkoleń dla personelu odpowiadającego za ich utrzymanie.

Identyfikacja, mapowanie i wyznaczanie obszarów ryzyka

Na działce gruntowej poprzez m.in. zmianę spadku, tworzenie struktury niecek wzgl. wykonanie elemntów strukturalnych tworzone są wstępnie zdefiniowane ścieżki spływu, które w przypadku zdarzenia polegającego na nagromadzeniu się wód stokowych kieruja wodę obok chronionego obiektu. Na działce gruntowej tworzone są obszary, na których woda stokowa może być przechwytywana i ewentualnie infiltrowana w zamierzony sposób do podłoża. Mogą to być m.in. zbiorniki/niecki, rowy odwadniające itd.

Inwentaryzacja zdarzeń i szkód, analiza zdarzeń

Komunikacja interaktywna – różne formy uczestnictwa
Niewielkie (nieutwardzone) drogi w lasach i na terenach użytkowanych rolniczo powodują często spływy powierzchniowe i erozję, albo też one same są uszkadzane podczas opadów nawalnych. Ponadto, zageszczenie dróg może mieć decydujący wpływ na odpływ wody na wiekszych obszarach. Istniejące sieci dróg w lasach i na terenach użytkowanych rolniczo winny być sprawdzone pod wzgledem ich niezbędności, a także – o ile to możliwe oraz konieczne dla zmniejszenia ryzyka zalania – wyłączane z eksploatacji (likwidowane). Rozszczelnienie i poprawa wydajności strumienia infiltracyjnego moga być również celem reorganizacji obszarów wiejskich.
Bruzdowanie wałów/grobli (zwane również wiązaniem redlin lub tępieniem bruzd) to formowanie się małych ziemnych wałów na bruzdach, np. przy uprawie ziemniaków. Podobną techniką jest dołowanie gleby – tworzenie małych wgłębień w ściśle rozmieszczonych odstępach. Takie techniki utrzymują wodę deszczową na miejscu, dopóki nie infiltruje do gleby.
Małe groble/wały wykonywane są w celu skrócenia długości skarp, a tym samym spowolnienia spływu powierzchniowego i zmniejszenia erozji gleby na gruntach ornych. Przyczyniają się one także do infiltracji wody do gleby. Muszą one być wykonywane równolegle do stoku ze spadkiem zerowym w kierunku wzdłużnym. Zarówno powierzchnia przed wałem, jak również jego wysokość muszą odpowiadać potrzebom retencji wody wraz z objętością naniesionego materiału erozyjnego. Najczęściej są one wykonywane w formie wałów ziemnych porośnietych trawą.
Zbiorniki retencyjne mogą być klasyfikowane m.in. według pojemności, przy czym klasyfikacja w poszczególnych krajach różni się (np. w Czechach <2 000 000 m³, a w Niemczech poniżej 100 000 m³). W zarządzaniu ryzykiem opadu nawalnego szczególne znaczenie mają małe zbiorniki na mniejszych ciekach wodnych. Mogą chronić obiekty na obszarach ryzyka przed negatywnymi skutkami powodzi po opadach deszczu nawalnego oraz przed transportowanymi cząsteczkami gleby pochodzącymi z procesów erozyjnych. Działanie to wymaga zajęcia terenów (często użytkowanych rolniczo), dlatego niezbędne jest uregulowanie stosunków własnościowych. Wykonanaie dokumentacji projektowej, uzyskanie pozwolenia na budowę i realizacja mogą wymagać wiele wysiłku.
Miedze to pasy nieuprawianej ziemi, które oddzielają od siebie pola uprawne. Jeśli przebiegają wzdłuż poziomic, mogą spowalniać spływ powierzchniowy i zwiększać infiltrację. Największa efektywność jest osiągana w połączeniu z pasem infiltracyjnym położonym powyżej i bruzdą znajdującą się poniżej miedzy. Wdrożenie tego działania jest zalecane, jeżeli inne rodzaje działań strukturalnych są nieskuteczne lub nie mogą być wykonane.
Muldy odpływowe są to płytkie i szerokie rowy na gruntach ornych. Charakteryzują się lekkim nachyleniem i niewielkim spadkiem podłużnym. Umożliwiają one zbieranie, infiltrację i alternatywnie odprowadzanie spływu powierzchniowego. Powinny one być projektowane stosownie do funkcji terenu, wymagają odpowiednich działań związanych z utrzymaniem.
Przez odprowadzanie wody, negatywne konsekwencje w zagrożonych obszarach są zabezpieczone na wypadek powodzi do wysokości konstrukcji. Na przykład nieruchomość lub części nieruchomości można chronić za pomocą muru otaczającego budynek, który utrzymuje spływające wody powierzchniowe z dala od niego, zapobiegającego przedostawaniu się wody na teren działki. Przed budową muru należy jednak sprawdzić, czy odprowadzanie wody nie narusza praw osób trzecich i czy pojemność retencyjna wody bezpośrednio spadającej na nieruchomość jest wystarczająco duża. W razie konieczności należy dodatkowo uwzględnić działania związane z retencją wody.
Nawierzchnie przepuszczalne są tak zaprojektowane, by woda opadowa albo przesączała się przez nią do niżej położonych warstw (gruntu i wód podziemnych), albo może być gromadzona pod ziemią i oddawana do cieków (z opóźnieniem) z kontrolowaną prędkością. Powierzchnie zasklepione (utwardzone) moga być zastąpione przez różne materiały, jak np. warstwę żwirową, trawnik w geokracie, ażurową kostkę betonową lub beton jamisty (beton o strukturze otwartej, porowatej). Nadają sie one na parkingi, ścieżki rowerowe i chodniki, jak również drogi dojadowe, tarasy i podwórza.
Różnego rodzaju niebieska i zielona infrastruktura na obszarach zurbanizowanych (rzeki, doliny rzeczne, zbiorniki wodne, naturalne i sztuczne mokradła, parki, place, sady, ogrody, działki, zielone pasma wzdłuż ulic, łąki i inne) zmniejsza spływ powierzchniowy oraz zwiększa retencję. Zachowanie istniejących oraz tworzenie nowych elementów infrastruktury przyczynia się do lepszego zarządzania ryzkiem intensywnych opadów oraz ma wiele dodatkowych korzyści.
Głównym celem tego działania jest retencja i infiltracja wody deszczowej. Dobre oczyszczanie biologiczne oraz zatrzymanie substancji rozpuszczonych pozwalają również na retencję i wstępne oczyszczanie silniej zanieczyszczonej wody. Kształt niecki oraz roślinność pozwalają na integrację terenu z terenami zielonymi
Duże otwarte przestrzenie, powstałe np. wskutek pozyskiwania drewna lub nawałnic to miejsca szczególnie problematyczne, jeśli chodzi o kształtowanie się zjawiska powodzi. Zapobieganie powstawaniu wielkopowierzchniowych otwartych przestrzeni – np. pporzez nasadzenia tworzące dolne pietro drzewostanu przed pozyskiwaniem drewna – oraz jak najszybsze zapełnianie powstałych otwrtych przestrzeni przez niezwłoczne nasadzenia mogą zmniejszyć odpływ ze zlewni wrażliwych na powstawanie powodzi.

Działanie to obejmuje ocenę i usuwanie szkód powodziowych w obrębie budynków i infrastruktury (np. ciągów komunikacyjnych, infrastruktury zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków) w kontekście icjh eksploatacji i konieczności odbudowy po wystąpieniu powodzi. Działanie to ma również znaczenie w zakresie dochodzenia roszczeń za pośrednictwem towarzystw ubezpieczeniowych. W przypadku, gdy dostępne jest wsparcie z funduszu pomocy ofiarom klęsk zywiołowych, należy już wcześniej określić procedury i kryteria postępowania.

Działanie odnosi się do oceny szkód w środowisku naturalnym, spowodowanych głównie awariami związanymi z punktowymi źródłami zanieczyszczeń np. pojemnikami z materiałami niebezpiecznymi. Procedury postępowania i kryteria muszą być wcześniej już zdefiniowane.
Spływ powierzchniowy na łąkach i pastwiskach jest mniejszy w porównaniu do spływu na gruntach ornych. Tak więc wysoki odsetek łąk i pastwisk zwiększa zdolność retencyjną użytków rolnych i zmniejsza spływ powierzchniowy. Utrzymanie i ochrona istniejących łąk przed uprawą lub działalnością budowlaną, zwłaszcza na obszarach źródliskowych, na zboczach, ścieżkach spływu i wzdłuż cieków wodnych, przyczynia się do zmniejszenia ryzyka skutków deszczy nawalnych.
Ze względu na funkcję retencyjną oraz dlatego, że chronią one stoki przed erozją, lasy zmniejszają spływ powierzchniowy i transport osadów. Gospodarka leśna winna być dostosowana do specyficznych potrzeb zagrożonych obiektów w dolnej części stoków. I tak, należy przykładowo unikać wylesień (wyrębów) na dużych powierzchniach. Skład lasu powinien być tak ukształtowany, aby uzyskać możliwie wysoki poziom retencji wody. Działania w zakresie gospodarki leśnej powinny uwzględniać prawdopodobne zmiany rozkładu opadów i modelu powodziwego wynikające ze zmiany klimatu.
Odtworzenie mokradeł
Opaski infiltracyjne (trawa) oraz pasy buforowe na obrzeżach pól porośnięte trwałą roślinnością

Na zagrożonych obszarach należy brać pod uwagę zalania spowodowane opadem nawalnym. Szkody w obiektach zakładowych mogą być znacząco zredukowane, np. poprzez przekładanie/przenoszenie instalacji elektrycznych oraz zagrożeń np. przenoszonych dóbr i materiałów niebezpiecznych. Regularne dokonywanie uzgodnień z obroną cywilną pomaga uniknąć szkód środowiskowych w razie wystąpienia zdarzenia. Plany powinny brać pod uwagę prawdopodobne zmiany rozkładu opadów i zalewania wynikające ze zmiany klimatu.

Efektywne i regularnie aktualizowane plany odparcia zagrożeń na wypadek akcji powodziowej w przypadku opadu nawalnego pomagają jednostkom obrony cywilnej w uzyskaniu szybkiego rozeznania w działaniach, jakie należy wykonać, jak też w ich priorytetyzacji. Stanowią one część składową planów obrony cywilnej i muszą byc opracowywane przez właściwe instytucje (np. w Niemczech i Austrii: gminy, ewentualnie też zakłady pracy). Plany odparcia zagrożeń winny uwzględniać zmiany np. sytuacji zagrożeń i ryzyka, zmiany systemu ostrzegania, w zakresie odpowiedzialności i rozporządzalnych zasobach (wyposażenie, personel), jak również zmiany w danych kontaktowych.

W celu zapobieżenia rozwojowi dróg spływu i poprawy retencji na lekko pochyłym terenie należy prowadzić uprawę gruntu ornego w poprzek stoku, wzdłuż warstwic. Najlepiej byłoby, gdyby gleba była uprawiana na wzór szachownicy, aby kontrolować i spowalniać spływ wody po powierzchni terenu. Unikanie bruzd zgodnych z kierunkiem spadku terenu zapobiega powstawaniu ścieżek spływu. Na terenach zalesionych odpływu może być zmniejszony unikaniu lokalizowania dróg wywozu drewna w dół stoku.
Podział pola ma na celu uprawianie różnych, ułożonych naprzemiennie, roślin w formie pasków, najlepiej w połączeniu z uprawą poprzeczną na zboczu. Uprawa pasowa przydatna jest szczególnie w przypadku kultur o skłonnościach do erozji, jak kukurydza lub buraki cukrowe, przeplatanych pasami np. trawy lub pól nie uprawionych. Dzięki temu uprawy podatne na spływ wód powierzchniowych, erozję o niewielkim stopniu pokrycia powierzchni znajdują się zawsze między kulturami o wysokim stopniu pokrycia powierzchni i mniejszym ryzykiem erozji. Podział pól winien być łączony z uprawą poprzeczną (do stoku), tzn. należy dostosować go do kształtu działki i uzbrojenia terenu. Niezbędną mogą być uzgodnienia między rolnikami.

Zmiany użytkowania gruntów i pokrycia terenu, a także intensyfikacja lub ekstensyfikacja użytkowania gruntów zmieniają obieg wody w środowisku i mają potencjalnie duży wpływ na występowanie powodzi na obszarach leżących niżej. Powiązania, interakcje oraz interesy użytkowników obszarów leżących w górnym i dolnym biegu rzeki powinny zostać wzięte pod uwagę w działaniach planistycznych, szczególnie gdy problemy te dotycza obszarów zabudowanych, Zarówno formalne jak też nieformalne procesy planowania, ukierunkowane na zintegrowany rozwój przestrzenny, rozwój obszarów wiejskich, dostosowanie do zmiany klimatu lub inne cele, są właściwe dla założeń planistycznych, obejmujących całe obszary zlewni. Koncepcje i plany powinny uwzględniać prawdopodobne zmiany w rozkładzie opadów i powodzi, wynikające ze zmiany klimatu. Współpraca między gminami może stanowić przykład takiego rozwiązania. Umiżliwia ona np. lepszą kooperację miedzy jednostkamii straży pożarnej, poprawę retencji wody i zarządzania spływem powierzchniowym, itd.

Odpowiednie otwory budynków można zabezpieczyć przed dostawaniem się wody poprzez zamontowanie podestów schodowych lub podniesionych świetlików. W zależnosci od położenia terenu i wielkości ryzyka, krawędź świetlików w budynkach winna być umieszczona 15 – 30 cm powyżej poziomu gruntu. W przypadku wejść do piwnic zaleca się wykonanie dodatkowego zadaszenia.
Poziom parteru nowych budynków można zbudować w taki sposób, aby położenie najniższej kondygnacji był wyższy niż oczekiwany poziom powodzi. Aby to osiągnąć, dostępne są następujące metody (między innymi): 1. budowanie na solidnych blokach fundamentowych/ konstrukcja cokołowa 2. wznoszenie budynku na palach/filarach 3. budowanie na zasypanych fundamentach. We wszystkich tych formach architektonicznych przyjęte jest, że z reguły rezygnuje się z budowy piwnicy.

Osoby potencjalnie zainteresowane – zwłaszcza właściciele nieruchomości – muszą osobiście podjąć działania zapobiegawcze. Wprowadzenie i utrzymanie prywatnych środków ochronnych stanowi jednak wyzwanie i nie występuje często. Władze powinny promować i zalecać odpowiednie działania na rzecz ochrony mienia, przynajmniej poprzez udostępnianie informacji na stronach internetowych i w postaci materiałów pisemnych.

Przegrody służą, jako bariery na potokach i rowach o szybkim nurcie lub też na ścieżkach spływu, które zazwyczaj nie odprowadzają wody. Mogą one być wykonywane w formie progu lub stopnia. Działanie to redukuje spadek podłużny, służy spiętrzaniu wód powierzchniowych i zmniejsza prędkość odpływającej wody w przypadku zdarzeń opadu nawalnego. Powinny one być wykonywane w przypadku nieskuteczności mniej intensywnych działań i wymagają z reguły pozwolenia.
Ryzyko opadów nawalnych może być wyraźnie zmniejszone poprzez przekształcanie gruntów ornych na użytki zielone, lasy liściaste lub plantacje roślin drzewiastych o krótkiej rotacji. Działanie to w sposób długotrwały zwiększa nierówność powierzchni (efekt: zmniejszenie prędkości przepływu) oraz zmniejsza erozję gleby (efekt: zmniejszenie zamulania). Działanie to jest bardzo odpowiednie w przypadku stromych zboczy na glebach lekkich, w przypadku ścieżek przepływu, pól zagrożonych zalaniem oraz terenów osuszonych w pobliżu cieków wodnych.
W przypadku powodzi bezpieczne odwodnienie dotknietego nią terenu zależy często od stanu przepustów i mostków. Obiekty te są często blokowane przez osady, powodując w ten sposób lokalne podtopienia. Często również sam obiekt jest uszkodzony, a przez to przerwany jest szlak komunikacyjny. Bardzo ważne jest odpowiednie ukształtowanie pod wzgledem przepustowości i zabezpieczenia przed zablokowaniem. Działanie to jest działaniem przeznaczonym dla potoków i rowów, których nieprawidłowe ukształtowanie może powodować poważne skutki negatywne.
Przesiedlenia i dostosowanie realokacji

Przywracanie terenów zalewowych i lasów łęgowych, sukcesja naturalna

Tego rodzaju metody uprawy zmniejszają erozję,która może zachodzić podczas spływu powierzchniowego powstałego po deszczach nawalnych. Płodozmian dostosowywany jest do specyficznych wymagań stoków. Pod pojęciem uprawy miedzyplonów rozumie się uprawę roślin między dwoma plonami głównymi.Stosowanie roślin okrywowych słuzy zabezpieczeniu gleby, gdy przez dłuższy czas pozostaje bez okrywy roślinnej.
Działanie to realizowane jest z reguły w formie przegród budowanych/mini zapór zbudowanych prostopadle do kierunku przepływu cieku wodnego. Celem działania jest modyfikacja procesów erozji i sedymentacji na rwących/górskich potokach poprzez retencję wody i erodującego materiału, w przypadku występowania zagrożonych obszarów zasiedlonych. Efekt działania będzie lepszy, jeżeli będzie ono wykonywane wraz z innymi działaniami w danej zlewni. Materiał zastosowany do wykonania budowli poprzecznych, zależy od warunków naturalnych danego terenu oraz obliczeń hydrotechnicznych. Niezbędne może być pozwolenie organów gospodarki wodnej i ochrony przyrody.
Łatwo zrozumiałe i łatwo dostępne informacje są ważne dla podniesienia świadomości ryzyka powodziowego oraz wspierania wdrażania prywatnych działań na rzecz zmniejszenia ryzyka. Mogą one być udostępniane w formie tradycyjnej, jako drukowane materiały edukacyjne, np. w postaci podręczników, wytycznych, broszur, ulotek lub na platformach internetowych. Publikacje winny być dopasowane do określonej grupy docelowej, np. do obywateli, właścicieli budynków, przedsiębiorców, leśników i rolników itd. Wiele wysokowartościowych materiałów informacyjnych zostało już opracowane przez różne podmioty, dlatego należy również sprawdzić możliwość wykorzystania już istniejących produktów. Musi byc zapewniony łatwy dostęp do informacji , tzn. na centralnej platformie lub w centralnym miejscu. Ponadto działania public relations i media wspierają rozpowszechnianie informacji.
Scalanie gruntów
Tego radzaju systemy składają się z różnych hydrofitowych oczyszczalni ścieków do regulacji eko-hydrologicznej. Są one podzielone na trzy strefy: strefę intensywnej sedymentacji (w której połączenie stałych i ruchomych elementów modyfikuje hydrodynamikę komory i zwiększa sedymentację); kolejna strefa do intensywnych procesów biogeochemicznych (gdzie grube frakcje wapienia wychwytują związki fosforu) i trzecia strefa biofiltracji (do usuwania związków biogennych za pomocą makrofitów). Strefy są oddzielone od siebie gabionami z grubego żwiru, które dodatkowo filtrują wodę.
Wymagania są określane przy udzielaniu pozwoleń na budowę, w ramach badania podatności placu budowy, aby zapobiec negatywnym skutkom powodzi w wyniku spływu wody ze stoku na nieruchomość i osoby trzecie.
Ścieżki, którymi odbywa się skoncentrowany odpływ wód opadowych winny być stabilizowane przez trwałe zazielenianie w celu zapobiegania erozji. Można je wzmocnić przy pomocy kamieni, dzięki czemu skoncentrowany spływ powierzchniowy przebiega bez zjawisk erozji. Powszechnie przyjętą formą zielonych ścieżek odpływu jest parabola o niewielkiej głębokości, która odpowiada naturalnie ukształtowanymh kanałom odwadniającym. Działanie to wymaga skorzystania z terenów użytkowanych rolniczo. Winno ono być wykonywane zawsze wtedy, gdy działania ochronne są niewystarczające dla ochrony gleby przed erozją. Jeżeli zazielenionym ścieżkom odpływu towarzyszy odpowiednia roślinność mogą one stanowić część systemu ekologicznego danego obszaru. Ich skuteczność ulegnie wzmocnieniu, jeżeli na danym obszarze wykonane będą inne działania zmniejszające ryzyko. Konieczna może okazać się zmiana stosunków własnościowych.
Działanie obejmuje wykorzystanie roślinności w systemach gromadzących wodę. Dzięki czemu przyczyniają się do oczyszczania wody opadowej i wydłużania czasu retencji. Roślinność może być stosowana jako strefy buforowe wokół zbiornika wodnego (akwenów). Substancje szkodliwe są wytrącane (uwalniane) na skutek intensywnej sedymentacji i pobierania przez roślinność brzegową oraz na skutek pochłaniania przez bariery biogeochemiczne, np. w formie gabionów wypełnionych dolomitem lub wapieniem i przykrytych matą kokosową. Są one szczególnie ważne w przypadku dopływu silnie zanieczyszczonej wody po zdarzeniach opadu nawalnego.
Studnie, wypełnione materiałem filtracyjnym przykrytym glebą, kamieniami lub innym materiałem okrywającym, w celu zbierania wody z pobliskich obszarów o uszczelnionej powierzchni
Studnie chłonne są to komory podziemne pochłaniające i gromadzące wodę powierzchniową/deszczową i pozwalające na wnikanie jej do gleby. Mają one zazwyczaj kształt kwadratowy lub kolisty; są wypełnione rumowiskiem, albo są murowane, wykonane z prefabrykowanych kręgów betonowych lub polietylenowych/perforowanych struktur warstwowych i otoczone porowatym materiałem wypełniającym. Mogą być budowane w wielu kształtach i często mogą być dostosowane do zabudowy miejskiej o dużej gęstości, a także mogą być montowane w stylu retro.(Źródło: Office International de l’Eau (2015): Natural Retention Water Measures, URL: http://nwrm.eu (19.03.2020))
Suche zbiorniki retencyjne o różnej pojemności
Suche zbiorniki retencyjne o stałym przepływie
Muldy infiltracyjne (o działaniu polegającym na przechwytywaniu i infiltracji nadmiaru wód opadowych) mogą ieić postać zagłębionej niecki, obsadzonej roślinnością niską lub krzewami i drzewami. Muldy przyczyniają się do zmniejszenia spływu powierzchniowego dzięki retencji; przyczyniają się ponadto do odbudowy poziomu wód podziemnych i poprzez to do zasilania podziemnego cieków powierzchniowych. Przemieszczająca się w muldach woda jest w nich filtrowana przez rośllinność i glebę (grunt). Są one skuteczne w przypadku usuwania substancji szkodliwych i osadów poprzez zatrzymywanie zanieczyszczeń, a następnie przeksztłcenie i wykorzystanie substancji przez roślinność lub reakcje biochemiczne w zachodzące w warstwie filtracyjnej lub w glebie (gruncie).
Rowy umożliwiają przechwytywanie, infiltrację i odprowadzanie spływu powierzchniowego bez powodowania uszkodzeń. Powinny one być odpowiednio zaprojektowane (wymiarowane) dla przyjętego okresu powtarzalności przepływu, spełniać wymagania funkcjonalne oraz powinny być regularnie kontrolowane i utrzymywane. Rowy na gruntach ornych są zwykle proponowane w tych obszarach, na których możliwości budowy niecek są ograniczone. W obszarach miejskich rowy stanowią część miejskiego systemu odwadniającego i mogą mieć różnie dobrane przekroje, dostosowane do krajobrazu miejskiego. Działanie to może obejmować zastosowanie nasadzeń roślin w celu poprawy walorów estetycznych oraz możliwości oczyszczania wody. System rowów zajmuje określony teren (obszar), dlatego też konieczne jest uregulowanie stosunków własnościowych.
Systemy barierowe składają się z mocowań bocznych z prowadnicami (wsporniki kątowe, montowane np. obok drzwi wejściowych) oraz ścianek zaporowych, które są wkładane do tych prowadnic. W razie potrzeby można tego dokonać bardzo szybko. Ścianki zaporowe muszą mieć dolną uszczelkę. Przydatność tego działania jest ograniczona przy zmniejszaniu ryzyka w przypadku silnych opadów nawalnych, ponieważ występują one nieoczekiwanie i nagle. Jednakże gotowość systemu do eksploatacji wymaga działań zapobiegawczych, szkolenia w celu szybkiego uruchomienia i regularnej konserwacji systemu.
Tarasowanie to starożytna technologia, która umożliwia rolnictwo i budownictwo na stromym i nierównym terenie. Tarasy uprawne składają się z platform tarasowych, skarp lub ścian tarasowych. Na obszarach rolniczych działanie to może ograniczyć erozję i spływ powierzchniowy przez spowolnienie odpływającej wody opadowej do prędkości nie powodującej erozji. Środek zalecany jest dla gruntów ornych o nachyleniu> 15 °. Tarasy mają jednak znaczący wpływ, mogą zniszczyć ekologiczne mechanizmy krajobrazu. Z tego względu należy brać pod uwagę, jako rozwiązanie ostateczne przy wykorzystywaniu terenu dla celów uprawnych lub budowlanych i tylko wtedy, gdy inne rodzaje użytkowania gruntów (np. zalesienie) nie są możliwe.
Trwałe użytki zielone lub zakładanie wieloletniej okrywy roślinnej w winnicach, plantacjach chmielu i owoców zmniejsza spływ powierzchniowy i erozję. Roślinność reguluje procesy erozji chroniąc glebę przed przemieszczaniem na skutek oddziaływania opadów oraz zmniejszając prędkość i ilość spływu powierzchniowego. Działaniu temu winny towarzyszyć inne liniowe rozwiązania technologiczne (np. rowy), a realizowane powinno być zwłaszcza na stokach > 7° (wzgl. > 4° na glebach mniej przepuszczalnych).
Otwory (drzwiowe i okienne) budynków mogą być zabezpieczane przed dostaniem się wody przy pomocy worków z piaskiem, litych płyt lub desek wzgl. uzupełnionych zapasowymi workami z piaskiem, czy też pokryw i klap. Działanie to wymaga zainstalowania z wyprzedzeniem czasowym przed wystąpieniem silnych opadów (nie jest wszędzie możliwe). Ponadto wymaga ono przećwiczenia.
Obszary retencyjne powinny być lokalizowane w najniżej położonych miejscach terenów zurbanizowanych. Odwodnienie powierzchniowe powinno zapewniać kierowanie wody na te obszary – najlepiej na powierzchnię (wgłębienia, ulice itp.). Odbieranie wody oraz gleby należy chronić przed zanieczyszczeniami. Realizacja centralnych obszarów retencyjnych w dużym stopniu zależy od dostępności terenu oraz warunków topograficznych. Plany rozwoju i zagospodarowania przestrzennego powinny zapewniać możliwości wdrożenia.

Tworzenie i wykorzystywanie (zarządzanie) systemami monitoringu i modeli prognostycznych

Głównym celem tej grupy działań jest wzmocnienie skutków transformacji oraz akumulacji na obszarach zalewowych, istniejących i odtwarzanych, poprzez modyfikacje terenu, takie jak: obniżenie wałów/nasypów, zmiana lokalizacji lub usunięcie wałów przeciwpowodziowych itp. Dzięki temu można zgromadzić wodę na obszarze zalewowym podczas zwiększonych przepływów.
Ubezpieczenie od zagrożeń naturalnych chroni właścicieli domów przed skutkami finansowymi powodzi, opadu nawalnego, cofki, trzęsienia ziemi, osiadań ziemi, osuwisk, nacisku śniegu, lawin i wybuchów wulkanu. Większoć budynków nie jest od tego rodzaju zagrożeń naturalnych wystarczająco ubezpieczona mimo, że nie należy się spodziewać żadnej pomocy z funduszu pomocy ofiarom klęsk żywiołowych. Na przykład w Niemczech tylko 43% budynków jest wystarczajaco zabezpieczonych przez szkodami finansowymi na skutek zagrożeń naturalnych.
Działki, które zostały przeznaczone pod zabudowę, ale są jeszcze niezagospodarowane, są uznawane za nieodpowiednie do budowy lub nie udziela się pozwolenia na ich zabudowę.
Należy wykluczyć nowe inicjatywy budowalne, które proponowałyby zmianę lokalizacji budynku w obszarze działki budowlanej, na miejsce znajdujące się w strefie zagrożenia i tym samym narażałyby planowany budynek na powstanie potencjalnych szkód. W tym przypadku konieczne jest przeniesienie lokalizacji planowanych budynków w obrębie nieruchomości tak aby znalazły się poza strefą zagrożenia.
Szkody powodowane przez powodzie opadowe można zmniejszyć poprzez uwzględnienie tego typu powodzi w planach zagospodarowania przestrzennego poprzez wyznaczenie ścieżek swobocnego spływu wód powodziowych po powierzchni. Takie zapisy można uwzględnić w prawie budowalnym np. przez wyznaczenie specjalnych obszarów trawiastych lub stref ochronnych w obszarach ryzyka w planie zagospodarowania przestrzennego. Strefy takie służą retencji i kontrolowanemu odprowadzaniu mas wody w przypadku opadu nawalnego.
Plany zagospodarowania przestrzennego dla niezabudowanych działek, które zostały już wyznaczone jako obszary do zabudowy powinny zostać zrewidowane pod kątem uwzględnienia ryzyka dla tych obszarów. Może zaistniec konieczność zmian wydzieleń obszarów w momencie gdy gmina zmienia plan zagospodarowania przestrzennego.
Uprawa bezorkowa,płytka orka, uprawa konserwująca są to techniki, w których całkowicie lub z nacznym stopniu rezygnuje się ze stowania pługów. Zamiast tego stosuje się narzędzia uprawowe, które nie odwracają gleby (np. kultywator, brona talerzowa) i nie naruszają struktury gleby, podczas, gdy resztki pożniwne (=mulcz) pozostaja w poblizu lub na powierzchni gleby. Uprawa pasowa, czy też strip-till jest to zmienna metoda uprawy roli i wysiewu w szczególności w przypadku uprawy rzędowej, która tworzy łoże siewne o szerokości 15 – 20 cm, a tym samym pozostawia 2/3 pola bez uprawy. Technika ta opiera sie o pomysł, aby stworzyć stabilną strukturę gleby, która jest mniej podatna na zagęszczenie gleby przy jednoczesnym utrzymaniu lub zwiększeniu zdolnosci infiltracyjnej. Dzięki zwiększeniu polowej pojemności wodnej gleby i zmniejszeniu odpływu działania te są bardzo skuteczne w zakresie redukcji ryzyka odczuwania skutków opadu nawalnego na obszarch użytkowanych rolniczo.
Działanie to ma na celu wyraźne zmniejszenie erozji gruntów rolnych. Ponadto dzięki roślinności, jej korzeniom i stworzeniu poprzez to dość grubej warstwy, zwiększa się możliwość zatrzymania i przesiąkania wód opadowych do podłoża (do warstwy podglebia). Dzięki nierówności roślinnościa poprzez to znacznej szorstkości wyraźnie ograniczony jest także spływ powierzchniowy. Działanie to stoi jednak w sprzeczności z innymi działaniami, ukierunkowanymi na ochronne zagopodarowanie gleb; powinno one być stosowane lokalnie (tam gdzie jest to uzasadnione).
Jednostka do usuwania ścieków składa się zasadniczo ze zbiornika i pompy. Ścieki przepływają do zbiornika zbiorczego rurą podstawową, a stamtąd są podnoszone powyżej poziomu wody powrotnej przez pompę i transportowane dalej do kanalizacji.

Zbiorniki wychwytujące piasek i rumowisko wleczone są to urządzenia techniczne, znajdujące się w korycie głównym lub kanale dodatkowym rzeki. W przypadku powodzi spowalniają one prędkość wody i prowadzą do kontrolowanego osadzania unoszonego z wodą materiału. W celu zapobieżenia blokowania dróg wodnych przez rumowisko wleczone i drewno w lasach i na obszarach użytkowanych rolniczo, na wodach płynących mogą być montowane kraty drewniane lub metalowe, które zatrzymują unoszony z wodą materiał. Kraty wlotowe są to konstrukcje stalowe, które zapobiegają negatywnemu oddziaływaniu rumowiska wleczonego na wloty w systemach odwadniających. Tego rodzaju konstrukcje stosowane są zazwyczaj w pobliżu obszarów zasiedlonych. Wszystkie urządzenia do retencji osadów i rumowiska wleczonego wymagają stałej kontroli i konserwacji.

Jeśli nie można zapobiec przedostawaniu się wody do budynku lub można temu zapobiec jedynie w ograniczonym stopniu, predefiniowane ścieżki przepływu w budynku mogą zminimalizować szkody. Najlepszym rozwiązaniem jest zaprojektowanie w budynku otworów wylotowych/odpływowych, aby zapewnić odpływ wody.
Działanie polega na uszczelnieniu budynków w celu ochrony przed oddziaływaniem wilgoci z gleby i wody infiltracyjnej na podziemne elementy konstrukcyjne, takich jak ściany. Istnieją poziome lub pionowe metody uszczelnienia. Uszczelnienia poziome zapobiegają podnoszeniu się wilgoci. Uszczelnienia pionowe zapobiegają mozliwości wnikania wilgoci do budynku od strony bocznej. Istnieją różne rozwiązania z zastosowaniem bitumu (“czarny zbiornik”) oraz materiałów syntetycznych. Ważne jest, aby uszczelnienia pionowe wraz z co najmniej jednym uszczelnieniem poziomym sięgały do powyżej 30 cm ponad grunt.
W przypadku możliwości dostawania się wody z zewnątrz przez przepusty rurowe do budynku, należy dokonać ich uszczelnienia.
Działanie to obejmuje wszystkie rodzaje nieformalnych dokumentów planowania dotyczące poprawy zarządzania obszarami, w celu przeciwdziałania niebezpiecznym zjawiskom erozji gleby i spływu powierzchniowego na obszarach ryzyka lub zmniejszania ich skutków (np. koncepcje retencji, miejskie koncepcje adaptacji do zmiany klimatu). Celem wszystkich uregulowań jest określenie kierunków działania na rzecz zmniejszenia ryzyka.

Uwzględnienie ryzyka wystąpienia opadu nawalnego przy opracowywaniu lub adaptacji planów zagospodarowania przestrzennego

Działanie to ma na celu zapobieganie katastrofalnym skutkom wystąpienia opadu nawalnego, jako jednym z wielu różnych możliwych sytuacji kryzysowych. Na wszystkich szczeblach administracji należy jasno określić kompetencje organów publicznych, wliczając w to wzajemne informowanie i ostrzeganie.

Umowy dzierżawy są to prawnie wiążące umowy, między oddającym w dzierżawę, a dzierżawcą ziemi. Zawierają one warunki, na jakich działka gruntowa jest dzierżawiona. Konieczność odnowienia tego rodzaju umów w przypadku potrzeby odnowienia umowy odnośnie kolejnego okresu trwania dzierżawy lub zawarcia umowy z nowym dzierżawcom stwarza możliwość wskazania działań na rzecz zapobiegania zalewaniu wodami z deszczy nawalnych poprzez wprowadzenie pewnych warunkó ograniczających uzytkowanie (np. do ochronne zagopspodarowanie gleb).

Wał ziemny przy ciekach (urwiskach, stromych brzegach), umocnienia brzegu

Systemy wczesnego ostrzegania przed powodzią – o ile istnieją dla danego obszaru – dostarczają informacji, które wmożliwiają podjęcie działań ratownichych (np. stworzenie centrum zarządzania, obserwacja obszarów ryzyka) przed wystąpieniem zdarzenia i związanych z nim szkód. Zmniejszenie szkód jest jednak tylko wtedy możliwe, jeżeli informacje z systemu wczesnego ostrzegania bedą właściwie interpretowane i oceniane, gdy towarzyszy im ocena ryzyka i plany działań z uwzględnieniem różnych scenariuszy. Zbieranie i uzupełnianie informacji z różnych źródeł (także lokalnych) może ułatwić i udoskonalić ocenę informacji z systemu wczesnego ostrzegania przez odpowiedzialny za to personel.

Tereny publiczne i prywatne,takie jak: ulice lub parkingi, place zabaw i boiska sportowe mogą, w razie wystąpienia deszczu nawalnego, być tymczasowo przekształcane w awaryjne drogi odpływu i/lub tymczasowe obszary retencyjne, pomagając w ten sposób w odprowadzaniu i/lub wyhamowaniu spływającej wody. Tymczasowe tereny zalewowe lub “place wodne” są to powierzchnie otwarte w przestrzeni miejskim, które przyjmują miejską wodę opadową (np. z odpływów dachowych). Wpływajaca woda jest najpierw filtrowana i po okresie retencji, wynoszącym ok. 48 godzin, odprowadzana jest do strumieni lub kanalizacji.
Wizualizacja na danym obszarze konkretnych zagrożeń i występującego ryzyka (np. na mapach, na plakatach umieszczonych w danych miejscach itp.) jest skutecznym sposobem zwiększania świadomośći osób zainteresowanych i instytucji, których dane dotyczą, Mapy pokazują specyfikę zagrożenia i ryzyka w danym miejscu, mogą np. zostać udostępnione społeczności w portalu internetowym. Niezbędne są łatwo dostępne wskazówki dla użytkownika, dotyczące właściwej oceny i klasyfikacji informacji zawartych na mapach oraz wskazanie osoby kontaktowej do udzielania odpowiedzi na zadane pytania.
Istnieje wiele przepisów i dyrektyw UE, które muszą być spełnione przez podmioty zarządzające, aby otrzymać świadczenia pomocowe (“Cross Compliance” – “Wzajemna Zgodność”). Jednak ocena ryzyka na miejscu może wymagać zgodności z wymaganymi standardami. W tym przypadku pomocne mogą być dobrowolne umowy między rolnikiem, właścicielem gruntu i gminą, a także lokalne możliwości wsparcia. Dotacje i umowy powinny uwzględniać prawdopodobne zmiany rozkładu opadów i powodzi wynikające ze zmian klimatu.
Ocena ryzyka na terenie transgranicznym, przekazywanie informacji dotyczących prognoz hydrologicznych, harmonizacja standardów technicznych; współpraca transgraniczna w ramach planowania kryzysowego przy uwzględnieniu istniejących transgranicznych projektów ukierunkowanych na zarządzanie powodziami rzecznymi. Współpraca może zostać rozszerzona poprzez uwzględnienie zarządzania ryzykiem opadów nawalnych.
Współpraca w gminie
Cykliczne i ustawiczne udzielanie przez ekspertów informacji i porad dla właścicieli prywatnych domów, jak i organom publicznym skutkują wzrostem świadomości ryzyka i podjęciem działań. Wyznaczenie osób do kontaktu, którzy świadczą porady podczas godzin przeznaczonym na konsultacje społeczne dają lepsze rezultaty niż internetowe serwisy informacyjne lub kampanie reklamowe. Akceptację działania można dodatkowo wspierać poprzez jego wdrażanie w budynkach należących do miasta bądź gminy, co jest skuteczne dla ogółu społeczeństwa.

Drogi leśne winny być kształtowane w ten sposób, aby wody opadowe nie spływały szybko w dół, lecz kierowane były do wnętrza lasu. Istnieją różnorodne rozwiązania służace drenażowi dostosowane do różnych wymagań utrzymania lasu (np. rynny odprowadzjące wodę, przepusty). Aby kierować wodę muszą one być stosowane w połączeniu z obwałowaniami. Nowe drogi leśne powinny być starannie planowane i wykonywane tylko w wyjątkowych przypadkach. Dobrym rozwiązaniem w przypadku małych przepraw wodnych moze być zastępowanie mostów lub przepustów brodami – np. po powstaniu szkód powodziowych. Zmniejsza to ryzyko blokad i przypadków podtopień.

Obszary źródliskowe są to obszary tworzenia się rzek i strumieni. Mają one decydujące znaczenie dla utrzymania struktury, funkcjonowania, produktywności i złożoności ekosystemów położonych w dole rzeki. Na obszarach o zróżnicowanej rzeźbie terenu zalesianie obszarów źródłowych może przyczynić się do stabilizacji zboczy, a w szczególności może zmniejszać ryzyko związane z osuwiskami.

Zapewnienie warunków dla realizacji planów obrony cywilnej

Zawory przeciwcofkowe lub zamykające są podłączone do systemu rur i zamykają się automatycznie w przypadku przepływu zwrotnego. Zawory należy regularnie czyścić.
Zbiorniki podziemne funkcjonują jak zbiorniki retencyjne. Podobnie, jak garaże podziemne, mogą one być włączane w proces planowania infrastruktury miejskiej.
Ta grupa działań obejmuje elementy liniowe i przebiegające nad ziemią, rynny, zbiorniki deszczówki, zielone dachy i nasadzenia do zdecentralizowanego gospodarowania wodą opadową w celu osiagnięcia lepszych parametrów perlokacji i parowania na obszarach zamieszkałych. Dzięki ich kompleksowemu stosowaniu wyraźnie zmniejszona może być nie tylko całkowita objętość wód powierzchniowych, ale również znaczące zmniejszenie prędkości spływu powierzchniowego. Działanie to niesie z sobą wiele korzyści dla środowiska naturalnego.
Połączenie wegetacji roślinnej i substratu glebowego na dachach umożliwia zatrzymywanie wody podczas opadu i rozciągnięte w czasie parowanie (transpirację z roślin) po opadzie. Można wyróżnić dwa systemy zielonych dachów, różniących się poziomem pielęgnacji: dachy zielone ekstensywne i intensywne.

Rozwiązania konstrukcyjne, przyścienne, wykorzystujące roślinność. Roślinny zasadzone przy ścianie (lub z specjalnych “kieszonkach”, mają możliwość skorzystania z opadu atmosferycznego i wykorzystania go na sowje potrzby rozwoju (wzrostu, transpiracji).

Zmniejszenie ryzyka podczas pozyskiwania drewna i pielęgnacji lasu
Tradycyjne systemy kanalizacji deszczowej odprowadzające wody opadowe są często przeciążone podczas silnych opadów deszczu, powodując przez to powodzie i szkody. Można je przekształcić w „zrównoważone miejskie systemy odwadniające”, których celem byłoby zwiększenie ich wydajności, np. w przypadku opadów nawalnych i dostosowanie ich do naturalnych procesów w obiegu wody. Istnieje szeroka gama rozwiązań konstrukcyjnych należących do tej grupy działań. Niektóre z nich przedstawione są oddzielnie w przedkładanym katalogu. Cechą wspólną elementów systemu jest to, że muszą one być regularnie czyszczone i konserwowane.
Działania te polegają na modyfikacjach terenu w obrębie koryta i terenów zalewowych, aby zwiekszyć ich pojemność w celu spowolnienia odpływu i utworzenia lepszych warunków w strefach zalewowych, by na skutek tego zmniejszyć ewentualne następstwa spływu powierzchniowego.Mogą one obejmować poszczególne działania dostosowawcze, które ogólnie określa się, jako “zmiana warunków eksploatacji (utrzymania)”. Konkretnie chodzi tutaj o zmianę przebiegu koryta, wprowadzenie wielokorytowości, stabilizację koryta z uzyciem naturalnych materiałów, odtworzenie starorzeczy i obecność roślinności brzegowej. Sam skutek zmian w obrębie cieku i jego bezpośredniej doliny nie jest w przypadku opadu nawalnego dla spływu powierzchniowego rozstrzygający. Jeżeli jednak modyfikacja ta stanowi część szeregu innych działań na określonym obszarze, może ona z pewnością odegrać pozytwyną rolę przy spowalnianiu odpływu i zmniejszaniu wartości szczytowych odpływu (wypłaszczenie szczytu fali powodziowej). Ogólnie biorąc, celem jest doprowadzenie akwenu do stanu możliwie najbardziej naturalnego.

LEADER – metodologia rozwoju lokalnego

Płyta podłogowa i ściany zewnętrzne nowych budynków mogą być budowane jako zbiornik zamknięty za pomocą betonu o wysokiej wodoodporności. Ponieważ uszczelnienie zewnątrzne (np. przy pomocy Read More
Istotne otwory zewnętrzne budynków moghą być zabezpieczane są przed dostaniem się wody poprzez zamontowanie wodoszczelnych okien, barier (bram) wodoszczelnych (zamieszczanych w przygotowanych p Read More
Wyspecjalizowani konsultanci ds. ryzyka powodziowego (inżynierowie lub architekci) wnoszą swoją wiedzę techniczną i doświadczenie. Oceniają oni fizyczną podatność w zakresie potencjalnych sz Read More
Ogrody deszczowe to niewielkie ogrody obsadzone odpowiednia roślinnością, służące do gromadzenia i infiltracji wody opadowej. Zazwyczaj stosuje się je na poziomie nieruchomości i blisko budynk Read More
Działanie to polega na utrzymaniu dobrego stanu zdrowotnego lasów poprzez stosowanie odpowiednich metod gopodarowania (np. swprowadzanie wielogatunkowości i doprowadzanie do stabilnych, warstwowych Read More
Działania związane z informowaniem o ryzyku w procesie edukacji mogą w przyszłości pomóc w podnoszeniu świadomości i zdobyciu wiedzy na temat zagrożeń. Młodsze pokolenia są szczególnie wa Read More
Organizacyjne działania zapobiegawcze oraz działania natychmiastowe wykonywane są bezpośrednio po zdarzeniu w celu zapewnienia funkcjonalności budowli służących ochronie przed powodzią (np. u Read More
Metoda ta służy retencji wody opadowej, która zbiera się podczas infiltracji. Wszędzie tam, gdzie stosowane są systemy roślinne do wspierania retencji wody, niezależnie od tego, czy chodzi o t Read More
Hydrotechniczne liniowe budowle ochronne pomagają w orprowadzaniu wody w przypadku opadów nawalnych na obszary, na których nie powoduje ona wiekszych szkód. Do budowli tych należą: ścianki i mu Read More
Identyfikacja, mapowanie i wyznaczanie obszarów ryzyka
Na działce gruntowej poprzez m.in. zmianę spadku, tworzenie struktury niecek wzgl. wykonanie elemntów strukturalnych tworzone są wstępnie zdefiniowane ścieżki spływu, które w przypadku zdarze Read More
Inwentaryzacja zdarzeń i szkód, analiza zdarzeń
Komunikacja interaktywna – różne formy uczestnictwa
Niewielkie (nieutwardzone) drogi w lasach i na terenach użytkowanych rolniczo powodują często spływy powierzchniowe i erozję, albo też one same są uszkadzane podczas opadów nawalnych. Ponadto, Read More
Bruzdowanie wałów/grobli (zwane również wiązaniem redlin lub tępieniem bruzd) to formowanie się małych ziemnych wałów na bruzdach, np. przy uprawie ziemniaków. Podobną techniką jest doło Read More
Małe groble/wały wykonywane są w celu skrócenia długości skarp, a tym samym spowolnienia spływu powierzchniowego i zmniejszenia erozji gleby na gruntach ornych. Przyczyniają się one także do Read More
Zbiorniki retencyjne mogą być klasyfikowane m.in. według pojemności, przy czym klasyfikacja w poszczególnych krajach różni się (np. w Czechach <2 000 000 m³, a w Niemczech poniżej 100 000 Read More
Miedze to pasy nieuprawianej ziemi, które oddzielają od siebie pola uprawne. Jeśli przebiegają wzdłuż poziomic, mogą spowalniać spływ powierzchniowy i zwiększać infiltrację. Największa ef Read More
Muldy odpływowe są to płytkie i szerokie rowy na gruntach ornych. Charakteryzują się lekkim nachyleniem i niewielkim spadkiem podłużnym. Umożliwiają one zbieranie, infiltrację i alternatywn Read More
Przez odprowadzanie wody, negatywne konsekwencje w zagrożonych obszarach są zabezpieczone na wypadek powodzi do wysokości konstrukcji. Na przykład nieruchomość lub części nieruchomości można Read More
Nawierzchnie przepuszczalne są tak zaprojektowane, by woda opadowa albo przesączała się przez nią do niżej położonych warstw (gruntu i wód podziemnych), albo może być gromadzona pod ziemią Read More
Różnego rodzaju niebieska i zielona infrastruktura na obszarach zurbanizowanych (rzeki, doliny rzeczne, zbiorniki wodne, naturalne i sztuczne mokradła, parki, place, sady, ogrody, działki, zielone Read More
Głównym celem tego działania jest retencja i infiltracja wody deszczowej. Dobre oczyszczanie biologiczne oraz zatrzymanie substancji rozpuszczonych pozwalają również na retencję i wstępne oczy Read More
Duże otwarte przestrzenie, powstałe np. wskutek pozyskiwania drewna lub nawałnic to miejsca szczególnie problematyczne, jeśli chodzi o kształtowanie się zjawiska powodzi. Zapobieganie powstawan Read More
Działanie to obejmuje ocenę i usuwanie szkód powodziowych w obrębie budynków i infrastruktury (np. ciągów komunikacyjnych, infrastruktury zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków) w konte Read More
Działanie odnosi się do oceny szkód w środowisku naturalnym, spowodowanych głównie awariami związanymi z punktowymi źródłami zanieczyszczeń np. pojemnikami z materiałami niebezpiecznymi. Read More
Spływ powierzchniowy na łąkach i pastwiskach jest mniejszy w porównaniu do spływu na gruntach ornych. Tak więc wysoki odsetek łąk i pastwisk zwiększa zdolność retencyjną użytków rolnych Read More
Ze względu na funkcję retencyjną oraz dlatego, że chronią one stoki przed erozją, lasy zmniejszają spływ powierzchniowy i transport osadów. Gospodarka leśna winna być dostosowana do specyfi Read More
Odtworzenie mokradeł
Opaski infiltracyjne (trawa) oraz pasy buforowe na obrzeżach pól porośnięte trwałą roślinnością
Na zagrożonych obszarach należy brać pod uwagę zalania spowodowane opadem nawalnym. Szkody w obiektach zakładowych mogą być znacząco zredukowane, np. poprzez przekładanie/przenoszenie instala Read More
Efektywne i regularnie aktualizowane plany odparcia zagrożeń na wypadek akcji powodziowej w przypadku opadu nawalnego pomagają jednostkom obrony cywilnej w uzyskaniu szybkiego rozeznania w działan Read More
W celu zapobieżenia rozwojowi dróg spływu i poprawy retencji na lekko pochyłym terenie należy prowadzić uprawę gruntu ornego w poprzek stoku, wzdłuż warstwic. Najlepiej byłoby, gdyby gleba Read More
Podział pola ma na celu uprawianie różnych, ułożonych naprzemiennie, roślin w formie pasków, najlepiej w połączeniu z uprawą poprzeczną na zboczu. Uprawa pasowa przydatna jest szczególnie Read More
Zmiany użytkowania gruntów i pokrycia terenu, a także intensyfikacja lub ekstensyfikacja użytkowania gruntów zmieniają obieg wody w środowisku i mają potencjalnie duży wpływ na występowanie Read More
Odpowiednie otwory budynków można zabezpieczyć przed dostawaniem się wody poprzez zamontowanie podestów schodowych lub podniesionych świetlików. W zależnosci od położenia terenu i wielkości Read More
Poziom parteru nowych budynków można zbudować w taki sposób, aby położenie najniższej kondygnacji był wyższy niż oczekiwany poziom powodzi. Aby to osiągnąć, dostępne są następujące me Read More
Osoby potencjalnie zainteresowane – zwłaszcza właściciele nieruchomości – muszą osobiście podjąć działania zapobiegawcze. Wprowadzenie i utrzymanie prywatnych środków ochronnych Read More
Przegrody służą, jako bariery na potokach i rowach o szybkim nurcie lub też na ścieżkach spływu, które zazwyczaj nie odprowadzają wody. Mogą one być wykonywane w formie progu lub stopnia. D Read More
Ryzyko opadów nawalnych może być wyraźnie zmniejszone poprzez przekształcanie gruntów ornych na użytki zielone, lasy liściaste lub plantacje roślin drzewiastych o krótkiej rotacji. Działani Read More
W przypadku powodzi bezpieczne odwodnienie dotknietego nią terenu zależy często od stanu przepustów i mostków. Obiekty te są często blokowane przez osady, powodując w ten sposób lokalne podto Read More
Przesiedlenia i dostosowanie realokacji
Przywracanie terenów zalewowych i lasów łęgowych, sukcesja naturalna
Tego rodzaju metody uprawy zmniejszają erozję,która może zachodzić podczas spływu powierzchniowego powstałego po deszczach nawalnych. Płodozmian dostosowywany jest do specyficznych wymagań st Read More
Działanie to realizowane jest z reguły w formie przegród budowanych/mini zapór zbudowanych prostopadle do kierunku przepływu cieku wodnego. Celem działania jest modyfikacja procesów erozji i se Read More
Łatwo zrozumiałe i łatwo dostępne informacje są ważne dla podniesienia świadomości ryzyka powodziowego oraz wspierania wdrażania prywatnych działań na rzecz zmniejszenia ryzyka. Mogą one b Read More
Scalanie gruntów
Tego radzaju systemy składają się z różnych hydrofitowych oczyszczalni ścieków do regulacji eko-hydrologicznej. Są one podzielone na trzy strefy: strefę intensywnej sedymentacji (w której po Read More
Wymagania są określane przy udzielaniu pozwoleń na budowę, w ramach badania podatności placu budowy, aby zapobiec negatywnym skutkom powodzi w wyniku spływu wody ze stoku na nieruchomość i oso Read More
Ścieżki, którymi odbywa się skoncentrowany odpływ wód opadowych winny być stabilizowane przez trwałe zazielenianie w celu zapobiegania erozji. Można je wzmocnić przy pomocy kamieni, dzięki Read More
Działanie obejmuje wykorzystanie roślinności w systemach gromadzących wodę. Dzięki czemu przyczyniają się do oczyszczania wody opadowej i wydłużania czasu retencji. Roślinność może by Read More
Studnie, wypełnione materiałem filtracyjnym przykrytym glebą, kamieniami lub innym materiałem okrywającym, w celu zbierania wody z pobliskich obszarów o uszczelnionej powierzchni
Studnie chłonne są to komory podziemne pochłaniające i gromadzące wodę powierzchniową/deszczową i pozwalające na wnikanie jej do gleby. Mają one zazwyczaj kształt kwadratowy lub kolisty; s Read More
Suche zbiorniki retencyjne o różnej pojemności
Suche zbiorniki retencyjne o stałym przepływie
Muldy infiltracyjne (o działaniu polegającym na przechwytywaniu i infiltracji nadmiaru wód opadowych) mogą ieić postać zagłębionej niecki, obsadzonej roślinnością niską lub krzewami i drz Read More
Rowy umożliwiają przechwytywanie, infiltrację i odprowadzanie spływu powierzchniowego bez powodowania uszkodzeń. Powinny one być odpowiednio zaprojektowane (wymiarowane) dla przyjętego okresu p Read More
Systemy barierowe składają się z mocowań bocznych z prowadnicami (wsporniki kątowe, montowane np. obok drzwi wejściowych) oraz ścianek zaporowych, które są wkładane do tych prowadnic. W razi Read More
Tarasowanie to starożytna technologia, która umożliwia rolnictwo i budownictwo na stromym i nierównym terenie. Tarasy uprawne składają się z platform tarasowych, skarp lub ścian tarasowych. Na Read More
Trwałe użytki zielone lub zakładanie wieloletniej okrywy roślinnej w winnicach, plantacjach chmielu i owoców zmniejsza spływ powierzchniowy i erozję. Roślinność reguluje procesy erozji chron Read More
Otwory (drzwiowe i okienne) budynków mogą być zabezpieczane przed dostaniem się wody przy pomocy worków z piaskiem, litych płyt lub desek wzgl. uzupełnionych zapasowymi workami z piaskiem, czy Read More
Obszary retencyjne powinny być lokalizowane w najniżej położonych miejscach terenów zurbanizowanych. Odwodnienie powierzchniowe powinno zapewniać kierowanie wody na te obszary – najlepiej na pow Read More
Tworzenie i wykorzystywanie (zarządzanie) systemami monitoringu i modeli prognostycznych
Głównym celem tej grupy działań jest wzmocnienie skutków transformacji oraz akumulacji na obszarach zalewowych, istniejących i odtwarzanych, poprzez modyfikacje terenu, takie jak: obniżenie wa Read More
Ubezpieczenie od zagrożeń naturalnych chroni właścicieli domów przed skutkami finansowymi powodzi, opadu nawalnego, cofki, trzęsienia ziemi, osiadań ziemi, osuwisk, nacisku śniegu, lawin i wyb Read More
Działki, które zostały przeznaczone pod zabudowę, ale są jeszcze niezagospodarowane, są uznawane za nieodpowiednie do budowy lub nie udziela się pozwolenia na ich zabudowę.
Należy wykluczyć nowe inicjatywy budowalne, które proponowałyby zmianę lokalizacji budynku w obszarze działki budowlanej, na miejsce znajdujące się w strefie zagrożenia i tym samym narażały Read More
Szkody powodowane przez powodzie opadowe można zmniejszyć poprzez uwzględnienie tego typu powodzi w planach zagospodarowania przestrzennego poprzez wyznaczenie ścieżek swobocnego spływu wód po Read More
Plany zagospodarowania przestrzennego dla niezabudowanych działek, które zostały już wyznaczone jako obszary do zabudowy powinny zostać zrewidowane pod kątem uwzględnienia ryzyka dla tych obsza Read More
Uprawa bezorkowa,płytka orka, uprawa konserwująca są to techniki, w których całkowicie lub z nacznym stopniu rezygnuje się ze stowania pługów. Zamiast tego stosuje się narzędzia uprawowe, kt Read More
Działanie to ma na celu wyraźne zmniejszenie erozji gruntów rolnych. Ponadto dzięki roślinności, jej korzeniom i stworzeniu poprzez to dość grubej warstwy, zwiększa się możliwość zatrz Read More
Jednostka do usuwania ścieków składa się zasadniczo ze zbiornika i pompy. Ścieki przepływają do zbiornika zbiorczego rurą podstawową, a stamtąd są podnoszone powyżej poziomu wody powrotnej Read More
Zbiorniki wychwytujące piasek i rumowisko wleczone są to urządzenia techniczne, znajdujące się w korycie głównym lub kanale dodatkowym rzeki. W przypadku powodzi spowalniają one prędkość wo Read More
Jeśli nie można zapobiec przedostawaniu się wody do budynku lub można temu zapobiec jedynie w ograniczonym stopniu, predefiniowane ścieżki przepływu w budynku mogą zminimalizować szkody. Najl Read More
Działanie polega na uszczelnieniu budynków w celu ochrony przed oddziaływaniem wilgoci z gleby i wody infiltracyjnej na podziemne elementy konstrukcyjne, takich jak ściany. Istnieją poziome lub p Read More
W przypadku możliwości dostawania się wody z zewnątrz przez przepusty rurowe do budynku, należy dokonać ich uszczelnienia.
Działanie to obejmuje wszystkie rodzaje nieformalnych dokumentów planowania dotyczące poprawy zarządzania obszarami, w celu przeciwdziałania niebezpiecznym zjawiskom erozji gleby i spływu powier Read More
Uwzględnienie ryzyka wystąpienia opadu nawalnego przy opracowywaniu lub adaptacji planów zagospodarowania przestrzennego
Działanie to ma na celu zapobieganie katastrofalnym skutkom wystąpienia opadu nawalnego, jako jednym z wielu różnych możliwych sytuacji kryzysowych. Na wszystkich szczeblach administracji należy Read More
Umowy dzierżawy są to prawnie wiążące umowy, między oddającym w dzierżawę, a dzierżawcą ziemi. Zawierają one warunki, na jakich działka gruntowa jest dzierżawiona. Konieczność odnowien Read More
Wał ziemny przy ciekach (urwiskach, stromych brzegach), umocnienia brzegu
Systemy wczesnego ostrzegania przed powodzią – o ile istnieją dla danego obszaru – dostarczają informacji, które wmożliwiają podjęcie działań ratownichych (np. stworzenie centrum Read More
Tereny publiczne i prywatne,takie jak: ulice lub parkingi, place zabaw i boiska sportowe mogą, w razie wystąpienia deszczu nawalnego, być tymczasowo przekształcane w awaryjne drogi odpływu i/lub Read More
Wizualizacja na danym obszarze konkretnych zagrożeń i występującego ryzyka (np. na mapach, na plakatach umieszczonych w danych miejscach itp.) jest skutecznym sposobem zwiększania świadomośći Read More
Istnieje wiele przepisów i dyrektyw UE, które muszą być spełnione przez podmioty zarządzające, aby otrzymać świadczenia pomocowe ("Cross Compliance" – "Wzajemna Zgodność&quot Read More
Ocena ryzyka na terenie transgranicznym, przekazywanie informacji dotyczących prognoz hydrologicznych, harmonizacja standardów technicznych; współpraca transgraniczna w ramach planowania kryzysowe Read More
Współpraca w gminie
Cykliczne i ustawiczne udzielanie przez ekspertów informacji i porad dla właścicieli prywatnych domów, jak i organom publicznym skutkują wzrostem świadomości ryzyka i podjęciem działań. Wyzn Read More
Drogi leśne winny być kształtowane w ten sposób, aby wody opadowe nie spływały szybko w dół, lecz kierowane były do wnętrza lasu. Istnieją różnorodne rozwiązania służace drenażowi dos Read More
Obszary źródliskowe są to obszary tworzenia się rzek i strumieni. Mają one decydujące znaczenie dla utrzymania struktury, funkcjonowania, produktywności i złożoności ekosystemów położonyc Read More
Zapewnienie warunków dla realizacji planów obrony cywilnej
Zawory przeciwcofkowe lub zamykające są podłączone do systemu rur i zamykają się automatycznie w przypadku przepływu zwrotnego. Zawory należy regularnie czyścić.
Zbiorniki podziemne funkcjonują jak zbiorniki retencyjne. Podobnie, jak garaże podziemne, mogą one być włączane w proces planowania infrastruktury miejskiej.
Ta grupa działań obejmuje elementy liniowe i przebiegające nad ziemią, rynny, zbiorniki deszczówki, zielone dachy i nasadzenia do zdecentralizowanego gospodarowania wodą opadową w celu osiagni Read More
Połączenie wegetacji roślinnej i substratu glebowego na dachach umożliwia zatrzymywanie wody podczas opadu i rozciągnięte w czasie parowanie (transpirację z roślin) po opadzie. Można wyróż Read More
Rozwiązania konstrukcyjne, przyścienne, wykorzystujące roślinność. Roślinny zasadzone przy ścianie (lub z specjalnych “kieszonkach”, mają możliwość skorzystania z opadu atmosfe Read More
Zmniejszenie ryzyka podczas pozyskiwania drewna i pielęgnacji lasu
Tradycyjne systemy kanalizacji deszczowej odprowadzające wody opadowe są często przeciążone podczas silnych opadów deszczu, powodując przez to powodzie i szkody. Można je przekształcić w „ Read More
Działania te polegają na modyfikacjach terenu w obrębie koryta i terenów zalewowych, aby zwiekszyć ich pojemność w celu spowolnienia odpływu i utworzenia lepszych warunków w strefach zalewow Read More
LEADER – metodologia rozwoju lokalnego