Nasza historia z ZAGRZEBIA i UMAG, CHORWACJA

Zlewnia cieku wodnego Umaški Potok znajduje się w północno-zachodniej części Istrii, na terenie miast Umag i Buje, między dorzeczem rzeki Dragonja na północy i dorzeczem rzeki Mirna na południu. Zlewnia rzeki Umaški Potok posiada powierzchnię ok. 29 km2, przy czym powierzchnia basenu hydrologicznego jest nieco większa – ok. 40 km2. Zlewnia odpowiada kierunkowi ukształtowania terenu (SE-NW) i posiada dwie charakterystyczne cechy rzeźby i uwarunkowań hydrogeologicznych: rzeźba doliny w dolnym biegu i górny bieg obejmujący teren pagórkowaty. Obszar górnego biegu jest głównie pokryty łąkami, pastwiskami i lasami. Ze względu na gęstą roślinność spływ powierzchniowy jest opóźniony pomimo stromych zboczy. Powstało tutaj kilka niewielkich obszarów zamieszkałych, głównie na szczytach i wzniesieniach. Główna część obszaru położonego w dolinie stanowi grunty rolne o wysokiej zdolności infiltracyjnej, co sprawia, że spływ powierzchniowy występuje wyłącznie w przypadku długotrwałych ulewnych deszczy. Region charakteryzuje się głównie niewielkimi obszarami zamieszkałymi, z wyjątkiem miasta Umag, który jest znaną miejscowością turystyczną. Spływ powierzchniowy może skutkować okresową aktywnością rzeki Umaški Potok.

Hydraulic engineering facilities on the Umaški potok watercourse

Zjawiska obejmujące znaczne nagromadzenie wody występują tutaj bardzo rzadko, jednak związane są z dotkliwymi skutkami. Dwie kluczowe cechy tego obszaru pilotażowego to zjawiska krasowe, które w dużej mierze są obecne na większości obszaru Istrii i przyczyniają się do znacznie bardziej złożonego układu spływu powierzchniowego, a także obecność złożonego wpływu wahań poziomu morza na spływ, zarówno w skali dnia, jak i w skali wielu lat. W kontekście zmiany klimatu i tendencji wzrostowej poziomu morza problem powodzi wywołanych ulewnymi deszczami na tego rodzaju obszarach jest dodatkowym obciążeniem.

Flooded areas (2019 flood)

Flood consequences (2019)

Pierwszym, najistotniejszym etapem analizy ryzyka jest opracowanie modelu przepływu – od opracowania odpowiedniego modelu terenu, wyboru mających znaczenie opadów, po porównanie z zarejestrowanymi interwencjami oraz określenie obiektów narażonych na ryzyko. Do przygotowań posłużyły narzędzia GIS, a symulację przepływu 2D wykonano za pomocą oprogramowania HEC-RAS.

Digital elevation model of the Umaški potok basin

Scope of the Umaški potok basin pilot area

W celu dalszego doskonalenia na kolejny okres zaleca się opracowanie badań LiDAR w odniesieniu do całego terytorium Chorwacji oraz scentralizowane, usystematyzowane i regularne gromadzenie danych na temat aktualnej i planowanej infrastruktury, obiektów, (zmiany) zagospodarowania terenu itp., aby te dane były zawsze aktualne i dostępne dla zainteresowanych stron. Zaleca się również dalsze, usystematyzowane gromadzenie raportów powodziowych od państwowej straży pożarnej i służb ochotniczych, a także innych właściwych instytucji; należy gromadzić j ściśle określone dane, a następnie utworzyć bazę danych i zarządzać nią w celu opracowania narzędzi pozwalających na podjęcie działań w odpowiednim czasie.

W odniesieniu do udoskonalenia modelu w zakresie danych meteorologicznych zaleca się szczegółową regionalizację krótkotrwałych opadów na całym obszarze Chorwacji. Ponadto należy zbadać korelację między zmierzonymi wskaźnikami meteorologicznymi, uwarunkowaniami topograficznymi i powstałymi powodziami, aby posłużyło to do kalibracji modelu oraz analizy ryzyka. Po stworzeniu i weryfikacji modelu konieczne jest jego bieżące utrzymanie, przy czym każdy nowy projekt oraz nowo opracowane i wdrożone plany zagospodarowania przestrzennego należy oceniać za pomocą tego modelu.